Pas Ptacznika rozciąga się spośród południowego zachodu na borealny Orient pośród dolinami Hronu dodatkowo Nitry. Na zachodzie, północy i północnym wschodzie graniczy z Kotliną Górnonitrzańską, za którą leżą sąsiednie pasma Żar i Gór Strażowskich. Na wschodzie Ptacznik graniczy z Kotliną Żarską, za którą leżą Góry Krzemnickie i Góry Szczawnickie. Na południu Ptacznik przechodzi w pasma Trybecz i Hrońskiego Inowca, między którymi leży dolina górnej Žitavy.
Góry Ptacznik są pochodzenia wulkanicznego, są zbudowane z andezytów i skał piroklastycznych. Jednolity niegdyś wulkaniczny grzbiet został w wyniku ruchów tektonicznych, erozji i denudacji pocięty na cztery częś
- Wysoki Ptacznik (Vysoký Vtáčnik),
- Niski Ptacznik (Nízky Vtáčnik),
- Bruzda Żupkowska (Župkovská brázda),
- Raj.
Góry obfitują w formy zwietrzelinowe (ściany skalne i wieże) oraz w formy powstałe w wyniku procesów peryglacjalnych (kotły skalne, stopnie skalne).
Najwyższy szczyt gór Ptacznik nosi nazwę Ptacznik (Vtáčnik) i ma wysokość 1346 m n.p.m.
=
tmsites 